بررسی رابطه علی بین توسعه مالی با سرمایه گذاری و رشد بهره وری کل عوامل تولید بخش کشاورزی ایران

در این تحقیق رابطه بین متغیرهای توسعه مالی و ادغام جهانی با رشد بهره وری کل و سرمایه گذاری بخش کشاورزی ایران در طول سال های 1350 تا 1390 بررسی می شود. ده شاخص از سیستم بانکی به عنوان شاخص های توسعه مالی مرتبط با بخش کشاورزی تعریف شده و با استفاده از روش آماری تحلیل عاملی، این شاخص های مالی به یک شاخص جامع که بیانگر توسعه واسطه های مالی است تبدیل شده و با استفاده از آزمون علّیت گرنجر، رابطه علّی بین این متغیر و متغیر شاخص ادغام جهانی با متغیرهای رشد بهره وری کل کشاورزی و سرمایه گذاری این بخش مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد بین متغیرهای شاخص توسعه مالی و شاخص ادغام جهانی با سرمایه گذاری بخش کشاورزی یک رابطه علیت دو طرفه وجود دارد. علاوه بر این، نتایج نشان می دهد رابطه ای بین رشد بهره وری کل عوامل تولید بخش کشاورزی ایران و متغیرهای فوق الذکر وجود ندارد. بعد از بررسی علیت برای اندازه گیری میزان اثر گذاری هر یک از متغیرهای مستقل بر روی میزان سرمایه گذاری از روش خود رگرسیونی با وقفه های توزیعی محدود استفاده شد. ابتدا برای بررسی وجود ارتباط بلند مدت از آزمون f استفاده شد. نتایج نشان داد بین سرمایه گذاری در بخش کشاورزی و متغیرهای مستقل ذکر شده یک ارتباط بلند مدت وجود دارد. بعد از تایید ارتباط بلند مدت ضرایب کوتاه مدت و بلند مدت تخمین زده شد. نتایج مدل کوتاه مدت موید آن بود که میان توسعه مالی و سرمایه گذاری یک ارتباط مثبت و معنی دار وجود داشت و ضریب برآوردی برابر با 08/0 بدست آمد ولی ادغام جهانی بخش کشاورزی ارتباط منفی و ناچیز با سرمایه گذاری داشت و میزان ضریب برآوردی برابر با 009/0- بدست آمد که می تواند به خاطر عدم دسترسی به اطلاعات بازارهای جهانی، قدرت چانه زنی پایین و غیره دانست ولی از نظر آماری غیر معنی دار بود. همچنین مقدار ضریب تصحیح خطا برابر با 37/0 شد که نشان می دهد سرعت تعدیل از کوتاه مدت به بلند مدت 37 درصد می باشد. علاوه براین نتایج مدل بلند مدت نشان داد که توسعه مالی و جهانی شدن بخش کشاورزی تاثیر مثبت و معنی داری بر روی سرمایه گذاری دارند و ضرایب برآوردی به ترتیب برابر با 82/1 و 3 درصد می باشد که نشان می دهد میزان اثر گذاری جهانی شدن بخش کشاورزی بیشتر از میزان اثر گذاری توسعه بازار های مالی بر روی سرمایه گذاری این بخش مهم کشور می باشد.